Rodzaje oprogramowania serwerowego

Aby korzystać z serwera, należy zainstalować odpowiedni system operacyjny, który pozwoli zarządzać zasobami serwera i kontrolować jego pracę oraz dostarczy środowisko niezbędne do uruchamiania zadań zlecanych przez użytkownika. Podstawowe zadanie systemu operacyjnego polega na umożliwieniu uruchomienia oprogramowania i nadzorowaniu wykonywania już działających programów. W tym celu każdy OS (z ang. operating system) wykorzystuje dostępną konfigurację sprzętową, aby możliwie najefektywniej:

• zaplanować i rozdzielić czas pracy procesora pomiędzy poszczególne zadania zlecone przez użytkownika,
• kontrolować i przydzielać pamięć operacyjną uruchomionym procesom (zadaniom) zgodnie z aktualnymi potrzebami,
• synchronizować pracę poszczególnych zadań tak, by ich wykonywanie nie kolidowało ze sobą,
• zarządzać plikami znajdującymi się na nośnikach pamięci w danym komputerze (serwerze),
• nawiązywać i kontrolować pracę połączeń sieciowych pomiędzy komputerami w obrębie sieci.

Windows Server 2019

Kup teraz

Windows Server 2022

Kup teraz

Windows Server ROK

Kup teraz

System operacyjny dla serwera

Serwerowe systemy operacyjne to grupa systemów operacyjnych zaprojektowanych specjalnie do obsługi komputerów pełniących rolę serwerów sieciowych (niezależnie od typu sieci). Największa różnica funkcjonalna pomiędzy takimi systemami a tymi przeznaczonymi dla użytkowników indywidualnych polega na wyższej stabilności pracy systemów serwerowych oraz bardzo rozbudowanym narzędziom zabezpieczającym, administracyjnym i kontrolno-diagnostycznym dostępnym dla administratora.

Z interfejsem graficznym lub bez

Znakomita większość serwerowych systemów operacyjnych oferuje komunikację z użytkownikiem za pomocą interfejsu graficznego, choć zdarzają się od tej reguły wyjątki. Dobrym przykładem jest np. Windows Server 2008 Core, który jest praktycznie pozbawiony graficznego interfejsu użytkownika, a komunikacja pomiędzy administratorem a maszyną odbywa się wyłącznie za pośrednictwem wiersza poleceń, w którym wszystkie komendy muszą być wpisywane ręcznie.

Rezygnacja z GUI (z ang. graphical user interface) ma jednak w tym przypadku liczne zalety, do których należy między innymi zwiększenie bezpieczeństwa danych przechowywanych na serwerze dzięki znaczącej redukcji możliwości zaatakowania maszyny z zewnątrz (redukcja ilości bibliotek systemowych, czyli potencjalnych punktów ataku). Kolejne zalety to zwiększenie wydajności pracy serwera i minimalizacja stopnia ingerencji administratora w pracę serwera.

Krótka historia systemów operacyjnych

Pierwsze komputery nie posiadały systemów operacyjnych w dzisiejszym rozumieniu tego słowa, a uruchomienie dowolnego programu wymagało uprzedniego wprowadzenia do niego pełnej specyfikacji sprzętowej, na której miał działać. Ponadto wszelkie urządzenia peryferyjne podłączone do komputera (np. drukarki) nie mogły funkcjonować bez sterowników, które trzeba było zaimplementować bezpośrednio w programie. Przekładało się to na niską wydajność pierwszych komputerów.

Rozwiązaniem było opracowanie specjalnych bibliotek uruchomieniowych, które zawierały podstawowe funkcjonalności dla komputerów. Ich dynamiczny rozwój doprowadził w pewnym momencie do powstania tak zwanych monitorów, czyli zespołów bibliotek połączonych w pojedynczy program uruchamiany na komputerze przed rozpoczęciem pracy. Dalszy rozwój monitorów i wzbogacanie ich o nowe funkcje stał się bazą dla pierwszego systemu operacyjnego (Director Tape), który oficjalnie miał premierę w roku 1955.

Kolejne lata przyniosły kolejne zmiany w postrzeganiu systemów operacyjnych – do lat sześćdziesiątych XX wieku praktycznie każdy producent komputerów opracowywał własny system lub systemy, które następnie implementowano na sprzedawanych komputerach. Dopiero firma IBM wprowadziła na rynek komputery pracujące na tym samym systemie operacyjnym (IBM/360), ale idea stworzenia jednego systemu operacyjnego dla różnych komputerów wyprodukowanych przez różne firmy doczekała się urzeczywistnienia dopiero w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych.

Od lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku datuje się i trwa nieprzerwanie do dziś dynamiczny rozwój trzech systemów operacyjnych, które w różnych wersjach funkcjonują na komputerach i serwerach używanych współcześnie – są to Microsoft Windows, OS X i Linux. Ostatni z wymienionych systemów jest tworzony na licencji open source, a ogromna liczba jego dystrybucji sprawia, że znajduje szerokie zastosowanie w firmach jako serwerowy system operacyjny o wysokiej stabilności, wydajności oraz skalowalności. Dużą popularnością cieszą się zwłaszcza dystrybucje Red Hat, Suse Linux oraz CentOS, choć według najnowszych szacunków w chwili obecnej najczęściej wybieranym systemem dla serwerów jest Windows Server 2012, którego atutami są bogate opcje wirtualizacji i zarządzania aplikacjami, możliwość stworzenia całkowicie skalowalnej chmury firmowej oraz atrakcyjna cena.